รู้จัก "สีดอแดง" ช้างงาสั้นตัวใหญ่ที่สุดของไทย ก่อนถูกรั้วไฟฟ้าช็อต

รู้สึกเสียดาย เสียใจที่สีดอแดง ช้างป่าตัวใหญ่ที่ฉลาดที่สุดตาย เพราะถูกไฟช็อต

นายสัตวแพทย์ภัทรพล มณีอ่อน หรือ "หมอล็อต" หัวหน้ากลุ่มงานจัดการสุขภาพสัตว์ป่า กรมอุทยานแห่งชาติสัตว์ป่าและพันธุ์พืช บอกความรู้สึก หลังรู้ข่าวเจ้าสีดอแดง ช้างป่าเจ้าถิ่นในพื้นที่จ.จันทบุรี ถูกไฟช็อตตายเมื่อวานนี้ (21 ธ.ค.) 

หมอล็อต เป็นหนึ่งในทีมงานหลายร้อยชีวิต และเป็นตัวแทนของกลุุ่มอนุรักษ์ เจ้าหน้าที่กรมอุทยานแห่งชาติสัตว์ป่าและพันธุ์พืช รวมทั้งอาสาสมัคร ที่เคยติดตามชีวิตของสีดอแดง และมีโอาสในการเคลื่อนย้ายช้างตัวใหญ่ ที่มีน้ำหนักถึง 8 ตันและความสูงถึง 3 เมตรมาแล้วเมื่อปี 2560 ซึ่งพบว่าแม้จะได้ยินชื่อเสียงความดุร้าย และความฉลาด การเคลื่อนย้าย การควบคุมค่อนข้างยาก และอันตรายมาก แต่กลับพบว่าสีดอแดงให้ความร่วมมืออย่างดีในการเคลื่อนย้าย

สีดอแดงเป็นช้างตัวใหญ่ แข็งแรง ฉลาด การเคลื่อนย้ายทีมงานต้องรอบคอบ เพื่อความปลอดภัยทั้งตัวช้าง ซึ่งสัตวแพทย์ใช้ยาซึม สีดอแดงรู้สึกตัวตลอด แต่เขากลับให้ความร่วมมือดี  

ภัทรพล บอกอีกว่า เชื่อว่าตอนนั้นสีดอแดง คงรับรู้ถึงความตั้งใจ ความบริสุทธิ์ใจ ที่จะย้ายไปเขาตะกรุบ เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเขาอ่างฤาไน จ.สระแก้ว เพื่อดูแลไม่ให้ออกหากินนอกพื้นที่ จึงทำให้การทำงานราบรื่นปลอดภัยทั้งช้าง และคน 

อ่านข่าวเพิ่ม ส่งตัว "สีดอแดง" ช้างเกเร เข้าปรับพฤติกรรมที่เขาตะกรุบ

ภาพ:เขตรักษาพันธ์ุสัตว์ป่าเขาอ่างฤาไน

 

ใช้โคลนพอกตัว-ลอบผ่านไฟฟ้ากระตุกหนี

หมอล็อต บอกว่า  วีรกรรมของสีดอแดงมาถึงเขาตะกรุบ ยังกลายเป็นที่กล่าวถึงจากพฤติกรรมที่เขาฝ่าแนวรั้วไฟฟ้าไปได้ ซึ่งวิธีการของสีดอแดง คือการเอาโคลนพอกตัว เดินสำรวจรอบๆพื้นที่ ค่อยๆเอางวงแตะรั้วไฟฟ้า แล้วก็เอาลำตัวแตะๆ ดันเสาไฟฟ้ากระตุกจนฝ่าออกไปได้อีกครั้ง หลังถูกจับเข้ามาอยู่ที่นี่เพียง 18 ชั่วโมง

ทั้งนี้ วิธีการของสีดอแดง กลายเป็นตำราที่กรมอุทยานนำมาปรับใช้การจัดการช้างป่าออกนอกพื้นที่ และในการกักกันช้างเช่น ต้องทำรั้วไฟฟ้า ผสมผสานกับคูกันช้าง ปลูกหญ้าแฝกเสริมรอบๆพื้นที่ ปลูกรั้วไผ่หนาม จะมำให้แนวผลักดันช้างสมบูรณ์ 100%  

เรื่องราวของสีดอแดง ที่ใช้ชีวิตนอกพื้นที่ถือเป็นฐานข้อมูลสำคัญที่ทีมติดตามช้างและกรมอุทยานฯนำมาปรับใช้ สีดอแดง ไม่ใช่แค่ครู ไม่ใช่อาจารย์ แต่เป็นผู้เขียนตำราการจัดการป่าที่ออกนอกพื้นที่

สำหรับหมอล็อต สีดอแดง เป็นช้างป่างาสั้นที่มีขนายสั้นๆ ที่เขาเคยดูแลรักษา และเคลื่อนย้าย แต่สีดอแดงยังเป็นครู และเป็นตำราที่ยังไม่สูญหายจากความทรงจำ แต่สีดอแดง ยังเป็นตัวแทนของช้างป่าตะวันออก ที่สามารถปรับตัวกับสภาพแวดล้อมที่่เปลี่ยนแปลงได้ ดังนั้นชีวิตของสีดอแดง สะท้อนให้เห็นว่าเขาปรับตัวที่จะอยู่ร่วมกันคน คือช้างอยู่ในป่า แต่คนอยู่นอกป่า อยู่ร่วมกันอย่างสมดุลได้

อ่านข่าวเพิ่ม สุดทึ่ง “สีดอแดง”แหกรั้วไฟฟ้าหนี

ภาพ:ภัทรพล ล็อต มณีอ่อน

ห่วงช้างโขลงใหม่แทนที่สีดอแดง 

นายเอกชัย แสนดี หัวหน้าเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเขาสอยดาว บอกว่า พฤติกรรมของช้างปรับเปลี่ยนตามสภาพสิ่งแวดล้อมการหากินถิ่นใครถิ่นมัน จึงมีความกังวลทั้งเจ้าหน้าที่อุทยาน และชาวบ้านตอนนี้เหมือนกันคือ กลัวว่าช้างโขลงใหม่ที่จะเข้ามาในพื้นที่มีความคึกคะนอง และจะปรับตัวกับคนในชุมชนได้ยาก กลัวว่าอนาคตจะเกิดปัญหาพื้นที่ทับซ้อนมากกว่าเดิม

สีดอแดง อยู่ในชุมชนมานาน ชุมชนรู้จักนิสัย การหากิน คุ้นเคยกัน แต่เมื่อสีดอแดงตายไป ช้างตัวอื่นที่จะมาอยู่จะมีพฤติกรรมอย่างไร จะเหมือนสีดอแดงหรือไม่ อาจต้องปรับตัวทั้งช้างและชุมชนเพื่อเรียนรู้กันไป

 

หัวหน้าเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเขาสอยดาว บอกว่า ปัจจุบันในพื้นที่หากินของสีดอแดงบริเวณทุ่งเพล ต.ฉมัน มีช้างอีกประมาณ 6 ตัว แต่จะไม่เข้ามาในพื้นที่ของสีดอแดง แต่วันนี้ไม่มีสีดอแดงแล้ว มีโอกาสที่ช้างตัวอื่นจะมาอาศัยในพื้นที่สีดอแดง

5-6 ปีก่อน เคยเคลื่อนย้ายสีดอแดงเป็นครั้งแรก เพราะได้รับนโยบายการเคลื่อนย้ายช้างป่าซึ่งหากินในพื้นที่ชุมชน แต่เมื่อเคลื่อนย้ายแล้วก็ออกมาอีก ก่อนที่ปี 2561 จะเคลื่อนย้ายอีกครั้ง แต่ด้วยพฤติกรรมที่เขาเคยถูกเคลื่อนย้ายก็อยู่ได้ไม่กี่คืนก็ออกมา

อ่านข่าวที่เกี่ยวข้อง

ฝังแล้ว ช้างป่า "พลายสีดอแดง" ถูกรั้วไฟฟ้าช็อต

ปิดตำนาน “พลายสีดอแดง” ถูกรั้วไฟฟ้าช็อตตายที่โป่งน้ำร้อน